Daarom

Antwoorden kunnen er vaak niet of nauwelijks gegeven worden, terwijl de vraag zelf zo kinderlijk eenvoudig is. Vrijwel iedereen zal het vragende kind herkennen: ″waarohhùm, waarohhùm dan?″ Bram Moszkowicz had een duidelijke reden om Jort Kelder in elkaar te willen laten slaan. Jort had hem zonder pardon een ’maffiamaatje’ genoemd. Op de A28 bij Staphorst is een man aangehouden, omdat hij 181 km/u reed. Waarom? Hij moest zijn zoontje naar voetbal brengen, zei hij. Kennelijk had hij zijn verstand thuis laten liggen.

In Amsterdam heeft een groep van 14 jongens met extreem veel geweld een straatmuzikant beroofd van zijn dagopbrengst. Naar het waarom van de ogenschijnlijk zeer normale man, die de De Molletjes heeft afgeperst, blijft het nog gissen. Een paar totaal verschillende verhalen, maar met één vraag: wat bezielt hen? Waarom doet een mens dat wat hij of zij doet? Absoluut geen filosofisch inslag hebbende, maar ook ik heb die waaromvraag. Waarom de bananen krom zijn heeft nog een wetenschappelijke verklaring. Maar zodra het om mensen gaat, wordt het kennelijk al een stuk ingewikkelder. Of het nu gaat om het koppie van die meneer op de A28 of de ideologie van IS.

Van een totaal andere orde, maar net zo’n eenvoudige vraag met een ’ingewikkelder-dan-het-lijkt‘ antwoord kwam ik enkele weken geleden tegen in Luttenberg. Nog nooit was ik er geweest, maar een vriend woont sinds kort in De parel van Salland. Halverwege november reed een taxibusje erheen, met mij erin vastgeketend. De zonnige zaterdagochtend, gecombineerd met het palet aan herfstkleuren, maakten de reis zeker niet tot een straf. De route die was uitgekozen door de chauffeur was wel een ramp, met al jaren niet bijgewerkte klinkerweggetjes die kennelijk de kortste weg vormden. Omdat zijn huis niet rolstoelvriendelijk is en ik nieuwsgierig was naar het vrijwilligerswerk wat hij doet in het Sallands Landbouwmuseum De Laarman, spraken wij daar af.

Daar aangekomen schoot ik eerst even in mineur. De ingang was bovenaan een trap, dus waarom had ik überhaupt de reis ondernomen? Maar niet veel later sta ik in een lift, waardoor ik bij het einde van mijn bezoek alle verdiepingen heb kunnen aanschouwen. Eerst maar eens even bijkletsen. Maar we zijn daar niet de enigen, dus van een uitgebreid gesprek komt niets terecht. Na een kop koffie en een plak krentenwegge beginnen we aan een rondleiding, gegeven door een meneer die al vele jaren als vrijwilliger aan het museum is verbonden.

In de voormalige veevoederfabriek zie ik allerlei facetten van het agrarisch leven van weleer. Van ouderwets keukengerei tot het in beeld brengen van de evolutie binnen de landbouwbewerking.
Op een groot paneel lees ik de woorden: Waarom mensen geen eikels eten. Ik voel me niet allenig tijdens het realiseren dat ik hier nog nooit over heb nagedacht. Ooit begonnen mensen met het verbouwen van gewassen. Maar waarom wel granen en aardappels, maar niet de voedzame eikels gegeten worden, dat wordt goed uitgelegd. Dat lijkt mij interessanter dan wat er in het hoofd van menig andere eikel afspeelt.

Waarom er MS in mij zit? Wie het weet mag het zeggen.