Spijtig

Pas geleden zag ik in de schouwburg de voorstelling Spijtig, spijtig, spijtig van Wim Helsen. Waar het over ging? Geen idee eigenlijk, maar het was zeer grappig, onverwachts en absurd. Ik kan natuurlijk vertellen wat ik zag, maar dat heeft geen zin en daar zou ik de cabaretier mee te kort doen. In een recensie las ik later: Wat is er dan allemaal zo spijtig? Dat ‘die ene’ van de Bee Gees nog leeft? Dat Syriërs worden vermoord door een leger waarvoor zij zelf belasting hebben betaald?

Twee dagen later zat ik weer in schouwburg, op exact dezelfde plaats. Dat is op zich niet zo moeilijk, want er zijn maar een beperkt aantal rolstoelplaatsen. Nu keek ik naar de Woef Side Story. Zelden heb ik zo iets leuks gezien. Een alternatieve West Side Story, of zoals het Ro Theater het zelf omschrijft: Romeo en Juliet, maar dan op z’n hondjes.

Om binnen een week twee keer naar het theater te gaan klinkt absurd en dat is het eigenlijk ook. Ik schaam me er echter niet voor, ook al heeft het iets decadents. Ik zie veel leuke voorstellingen, het is steeds meer genieten. Uiteraard moet je dit niet al te vaak doen, anders bestaat er een kans op zogenaamde theatermoeheid. Serieus, twee jaar geleden is mij dit overkomen. Zeer regelmatig bezoek aan een theater en ook alle mooie films in het filmhuisdelen willen bijhouden, ik werd er kotsmisselijk van.

Ik hoor mijzelf het voorgaande zeggen en besef hoe ongeloofwaardig het klinkt. Want ik moet erkennen dat ik drie weken geleden ook al een culturele dubbelslag heb gemaakt. Ook toen was mijn agenda gevuld met tweemaal een bezoek aan hetzelfde theater en ook zat ik beide keren op dezelfde plek. Het enige verschil was dat het hier de oude schouwburg Odeon betrof. Op een dinsdagavond was ik bij Brigitte Kaandorp, op vrijdagavond zag ik Huub van der Lubbe.

In 1979 ging ik voor het eerst naar een schouwburg, de Stadsschouwburg te Haarlem, naar de musical Maskerade. Mary Michon, de enige zus van mijn vader, speelde hierin mee, naast onder andere Jos Brink, Frank Sanders en Simone Kleinsma. Deze laatste, ondertussen ’Grande Dame’ speelde toen een van haar eerste musicalrollen. Van de voorstelling zelf kan ik mij niets meer herinneren. De elpee echter kan ik nog steeds bijna dromen. Het verhaal speelt anno 1910. Mary speelde de rol van een werkster en haar lied Proletariërtango danst nog regelmatig in mijn gedachten.

Andere elpees de nu in mijn gedachten voorbijschieten en die ik meer dan veelvuldig gedraaid heb zijn die van cabaretier Fons Jansen, Koot & Bie (Op hun pik getrapt) en van de Franse zanger Michel Fugain. Een van mijn zussen had een elpee van K-Tel’s Popmusic, zo’n soort ʼAlle 20 Goedʼ-elpee. Met onder andere Teach-In, Hank The Knife, Spooky And Sue, Long Tall Ernie And The Shakers, Jack Jersey en The George Baker Selection. Ook deze schijf is tig keer gedraaid.

Mary, The Aunt, Aunty, hoe ze zich ook liet noemen, gedurende de laatste tien jaar was zij steeds vaker aanwezig bij familieaangelegenheden. Eerder was dat veel minder het geval. Wij, ons gezin, waren haar enige familie en dat leek zij zich steeds meer te realiseren. Ik kreeg ook een steeds beter contact met haar. Regelmatig bellen en als we elkaar zagen waren er goede gesprekken. Ziekte bracht ons bij elkaar, durf ik te stellen. Hierbij heb ik het idee dat zij juist toenadering zocht, zich herkende in de fysieke achteruitgang die ik onderging. Maar de pijn die zij heeft moeten doorstaan is mij gelukkig bespaard gebleven. Mary had al jaren diabetis, zes jaar geleden kwam daar kanker overheen, maar een gebroken staartbotje was het begin van nog meer ellende. Bloedvergiftiging na één van de vele operaties leidde bij een zeer verzwakte Mary tot de dood op 21 juni 2011. Ik gun niemand het leed dat zij heeft moeten doorstaan.

Vijf jaar geleden werd ik getrakteerd op een dagje ‘iets, ergens heen’. Mary was goed bevriend met Aram, een broer van mijn moeder. Ik mocht bepalen wat we gingen doen. Het werd een dag in Amsterdam, eerst lunchen in Muziekgebouw aan 't IJ en daarna naar Doe Maar, de musical. Twee jaar later hebben wij gedrieën weer een leuke dag gehad, nu in Zwolle. Na haar overlijden hebben Aram, diens partner Anthony en ik de traditie voortgezet, onder de noemer Mary Memorial Day. Vorig jaar in Utrecht, binnenkort maar weer eens wat afspreken.

Het lied Proletariërtango gaat over onderdrukking van de arbeiders. Tijdens een tussenstuk wordt door een baronesse over de maatschappij gesproken als over een gezin. In haar rol als werkster Anna maakt Mary een mooie vergelijking. Een vergelijking die toen, rond 1980, heel treffend was. Er was destijds ook een economische crisis gaande. Hij zou in deze tijden weer kunnen gelden.

Baronesse:

De maatschappij is als een gezin!

De man is het kapitaal, de vrouw is de regering, het dienstmeisje is de arbeid, het jongetje van acht is de jeugd en de baby in de wieg is de toekomst

Werkster Anna:

Dat jongetje wordt ’s nachts wakker, omdat de baby ligt te huilen. Dat schaap moet een schone luier. Hij gaat naar de kamer van het dienstmeisje, maar die ligt in bed met de heer des huizes. Hij gaat naar de kamer van zijn moeder, maar die ligt lekker te pitten. Dus moet dat joch zelf de baby wel een schone luier aandoen.

Ik bedoel: Als het kapitaal de arbeid verkracht en de regering slaapt, dan moet de jeugd de toekomst uit de stront halen.

Ik heb thuis nog veel langspeelplaten en ook nog een pick-up. Ik zou hem wel weer eens willen aansluiten. Hoewel ik zelf alleen maar naar de platenspeler kan staren, heb ik al jaren het idee om eens een platenavondje te organiseren.

Het is spijtig dat Mary niet meer leeft.