Verrassend

Dat mijn leven niet vanzelfsprekend is moge duidelijk zijn. Akkoord, wiens leven is dat wel? Maar daar gaat het hier niet over. Wat ik ook onderneem, ik moet mezelf altijd goed voorbereiden. Spontaniteit ken ik niet. Hooguit gebeurt dit voorbereiden soms wel weer zonder nadenken, dus als een soort vanzelfsprekend. Lekker vaag? Vind ik ook!

Daarentegen ben ik ook juist een voorbeeld van wat een gewoontedier genoemd kan worden. Hoezo eigenlijk, niet vanzelfsprekend? Over het algemeen ziet iedere ochtend er hetzelfde uit. Misschien moet iemand anders er niet aan denken, maar ik vind het prima zo. Om 7:15 gaat mijn wekker en vraag ik gelijk om assistentie. Dat betekent blaasspoelen, douchen, aankleden, transfer naar rolstoel, ontbijt, koffie. Daarna ben ik weer alleen en kan voor die dag mijn leven beginnen. De avonden kennen meer afwisseling, maar het moment van naar bed gaan is op een gemiddelde avond toch weer hetzelfde. Tot onlangs die ene avond heel anders eindigde dan dat ik had kunnen bedenken.

Tegen 22:30 wil ik naar bed en spoedig komen twee medewerkers mij helpen. Na het tandenpoetsen wil collega A het werkblad wat voor mijn pens zit wegdraaien, zodat ik kan worden opgetakeld. Maar de draaiknop die daartoe moet worden losgedraaid zit muurvast. Opvallend, want dat heb ik betreffende deze schroef nooit eerder meegemaakt. Wel hoor ik in andere situaties een ADL’er soms mopperen over collega’s die iets te fanatiek de spierballen hebben gebruikt. Dan gaat het bijvoorbeeld over urinezakken die iets te stevig aan elkaar zijn verbonden. Of over het vastdraaien van de blaaspijp boven mijn mond. Dat is wanneer ik in bed lig en waarmee ik mijn telefoon en dus ook mijn omgevingsbesturing kan bedienen.

Na een aantal pogingen wordt collega B gevraagd of zij kan helpen hierbij. ‘Allemachtig, wie heeft dat rotding zo strak gedraaid?’ Dan maar collega C oproepen of die iets kan betekenen. Onderwijl denk ik al wat vooruit. Wat als ik niet geholpen kan worden? Een kwartier later staan de drie medewerkers te zwoegen in mijn slaapkamer, af en toe graaiend in een gereedschapskist naar een hopelijke oplossing. De allesoverheersende vraag is: hoe is dit in vredesnaam mogelijk? Tegen 23:00 komt de nachtdienst om twee van de drie medewerkers af te lossen. Zij die vanaf dat moment vrij zijn vinden het meer dan vervelend om mij zo achter te laten. Maar wat kunnen zij nog voor mij betekenen?

Dan wordt bedacht om de brandweer te bellen. Twijfels of die hiervoor zal komen worden al snel weggenomen. Geert heeft geen prioriteit, maar zal desondanks spoedig geholpen worden. Terwijl de twee ADL’ers naar andere cliënten gaan, kruip ik gerustgesteld weer achter de laptop. Na een kwartier is de oplossing nabij. Niks geen loeiende sirenes, ook geen hoogwerker. Er wordt gewoon aangebeld en even later komen drie helden binnenlopen. Ook zonder helm zien ze er stoer uit in hun brandweerpakken. De middelste heeft een klein gereedschapskoffertje vast. Het komt op mij over als dat die drie grote kerels wat beteuterd kijken. Dit vul ik uiteraard slechts in, maar het lijkt of zij een dergelijke situatie nooit eerder hebben meegemaakt.

Binnen twee minuten is de knop los en zijn de drie weer vertrokken.

Droomwens

De fantasie ging anderhalf jaar geleden opeens leven. Na het uitspreken van een stille wens, bleek ik niet alleen te staan en anderen gingen met mij meedoen.

Binnen enkele weken stonden de plannen op papier en had Google ons de locatie laten zien waar wij heen zouden moeten gaan. De keuze voor The Friendly Moose in Övertorneå, letterlijk tegen de grens van Zweden met Finland, bleek een gouden greep te zijn. Maar eerlijk is eerlijk, Geert zag al vrij snel verschillende apen op de weg en moest na twijfels over kou en rolstoel er wel weer bijgesleurd worden.

Uiteraard keek ik overal naar uit. Toch stond dat ene avontuur met stip bovenaan. De aanleiding, ik schreef er al vaker over, was dat ik ooit in een reisprogramma op televisie de presentator op een slee zag zitten, voortgetrokken door poolhonden. Met op de achtergrond veel bomen en nog meer sneeuw gaf dat een onvergetelijk beeld. Volgens mij ging het toen om Lapland. ‘s Nachts sliep hij in een soort van glazen iglo en kon hij de sterrenhemel vanaf zijn bed bekijken. Omdat het gaat om een herinnering van long ago is mijn werkelijkheid misschien wel totaal anders dan de realiteit. Ging het misschien om een sneeuwscooter? Was hij een zij?

Die droom kwam nu dus uit. Inmiddels is er wel wat veranderd. Zat ik jaren geleden nog allenig op die slee, inmiddels is dat natuurlijk onmogelijk. Hooguit met hulp van een volle rol ducttape blijf ik rechtop zitten. Onderwijl is project Lapland geconcretiseerd en verbleven wij onlangs voor een week in die indrukwekkende, witte wereld. Uit twijfel over eventuele beschadiging liet ik mijn eigen rolstoel liever thuis. Het alternatief, een op mij aangepaste en elektrisch ondersteunende duwrolstoel, arriveerde vier dagen voor vertrek. Hoezo gestress? Dat deze keuze totale onzelfstandigheid zou betekenen wist ik. Maar die keerzijde daar ter plekke ervaren was niet eenvoudig.

Er volgden onder meer avonturen in een slee achter een rendier en met een aanhanger achter de sneeuwscooter. Op een grote tractorband glee ik vogelvrij van een heuvel, we stonden op de poolcirkel en het bezoek aan een Sami-familie, de oorspronkelijke bewoners van Lapland, was indrukwekkend. Die vrijdagavond maakten we de sledetocht achter tien poolhonden, want overdag was het met +4° hiervoor te warm voor hen. Je begrijpt, ik kon niet wachten. Er had zich al een enigszins beeld gevormd van hoe het zou zijn. Zo’n zes jaar geleden keek ik ook al eens naar zich uitslovende huskies. Dat was in de Ardennen, daarbij zittend op een karretje. Heel gaaf, maar dit was nog echter.

Terwijl de slee voor een eerste rondje in de donkerte verdween, zaten wij bij -8° te chillen rond het kampvuur. Met de overige honden - ik hoorde blaffen en iets van huilen tegelijk - op de achtergrond werd mij gevraagd of ik ook koffie wilde, maar dan wel cowboykoffie. Tegen het vuur aan stond een ketel water met daarin koffiebonen. Dit smaakte niet lekker en heerlijk tegelijk. Alleen maar omdat het cowboykoffie was.

Die jarenlange droomwens heb ik kunnen afvinken. Nu kan ik op zoek naar nieuwe stippen aan de horizon. Een volgende reis naar Verweggistan hoeft niet meer.